Mai Hạ
Ông Michael Spavor, một công dân Canada được chính quyền Trung Quốc thả vào tuần trước, cho biết trong một tuyên bố công khai đầu tiên sau khi trở về Canada rằng ông “vô cùng hạnh phúc” khi được đoàn tụ với gia đình.
Ông Spavor, một doanh nhân từng làm việc ở Triều Tiên và Trung Quốc, và ông Michael Kovrig, cựu quan chức ngoại giao Canada, đã trở về Canada vào tuần trước sau khi bị giam giữ ở Trung Quốc gần ba năm. Hai công dân Canada này được chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc thả vài giờ sau khi Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu và các công tố viên Hoa Kỳ đạt được thỏa thuận hoãn truy tố và được trả tự do.
Cả hai người đã bị chính quyền Trung Quốc giam giữ vào tháng 12/2018 với tội danh gián điệp. Vài ngày trước khi họ bị bắt, Canada đã bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu tại sân bay quốc tế Vancouver theo yêu cầu của chính phủ Mỹ, đây được coi là hành động trả đũa của Bắc Kinh đối với Canada.
“Tôi vô cùng hạnh phúc vì cuối cùng cũng được đoàn tụ với gia đình. Tôi cảm thấy mình thật nhỏ bé khi bắt đầu hiểu được sự ủng hộ liên tục mà chúng tôi nhận được từ người dân Canada và khắp thế giới. Cảm ơn mọi người”, Spavor cho biết hôm 1/10, trong tuyên bố đầu tiên kể từ khi về nước.
Theo các kênh truyền thông Canada đưa tin, Bộ các Vấn đề Toàn cầu Canada đã đưa ra tuyên bố này và kèm theo một bức ảnh do gia đình ông Spavor cung cấp, cho thấy ông đang tươi cười bên chú chó cưng Ziggy của em trai ông.
Cơ quan này cho hay tại thời điểm này, gia đình Spavor đề nghị tiếp tục tôn trọng quyền riêng tư của họ và sẽ không đưa ra thêm bình luận nào.
Ông Spavor bị chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc cáo buộc cung cấp ảnh quân sự liên quan cho cựu quan chức ngoại giao Canada Kovrig và bị kết án 11 năm tù. Phiên tòa xét xử ông Kovrig đã kết thúc vào tháng 3 năm nay nhưng ông vẫn phải chờ phán quyết.
Tại cuộc họp báo thường nhật hôm 27/9, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói rằng 2 công dân Canada được trả tự do vào cuối tuần trước được tại ngoại vì lý do sức khỏe, tuy nhiên bà không trả lời câu hỏi của phóng viên về tình hình sức khỏe của hai người này.
Kênh truyền hình Canada CBC nói rằng, bà Hoa Xuân Oánh nói vậy nhằm cố tình “làm loãng” mối liên hệ giữa vụ 2 công dân Canada và vụ Mạnh Vãn Châu.
Trung Quốc luôn phủ nhận bất kỳ mối liên hệ nào giữa vụ án của bà Mạnh và việc giam giữ hai người Canada, nhưng Ngoại trưởng Canada Garneau nói rằng việc hai công dân Canada trở về có liên quan trực tiếp với vụ của bà Mạnh.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã đích thân đến sân bay đón hai công dân bị giam giữ tại Trung Quốc.
Một công dân Canada khác là ông Robert Schellenberg đã bị kết án tử hình ở Trung Quốc. Ban đầu, ông bị kết án 15 năm tù vì tội buôn lậu ma túy, nhưng bản án đã thay đổi sau khi bà Mạnh bị bắt.